Osip Mandelştam (1891–1938)
Nəhəng fil qulağında yaşayırıq sanki biz,
Onca addım o yanda eşidilmir səsimiz.
Qulaqları dəng edən o qaniçən, o alçaq
Kreml dağlısının səsi-sözüdür ancaq.
Soxulcantək yağlıdır qapqara barmaqları,
Qupquru kəlmələri pudluq çəki daşıdır.
Tarakan bığlarının hey qımışır ucları,
Par-par yanır, işarır çəkməsinin quncları.
Boynuyoğun, heyvərə bir yığın vəkil, vəzir
Gəzir həndəvərində hər əmrinə müntəzir.
Fərman dalınca fərman, yollayır sola-sağa –
Nallayır gah alına, gah gözə, gah qasığa.
Ürəyinə yağ kimi
yayılır edam səsi,
Və qabarır dağ kimi
gen osetin sinəsi.
* * *
Gələn yüzillərin kamından yana,
Sabahkı say-seçmə nəsildən ötrü
Nə şöhrətə baxdım, nə də ad-sana,
Nə qədər işrətdən, kefdən yan ötdüm.
Qurdbasan əsrimiz sanıb qurd məni
Atılır çiynimə qərəzlə, kinlə.
Ondansa papaqtək götür dürt məni
Sibir çöllərinin isti kürkünə.
Nə qorxağı görüm, nə toz-torpağı,
nə də təkər altda
al qana bulaşmış sür-sümükləri;
Qoy işıldasınlar bütün gecəni
gözümün önündə kül rəng tülkülər.
Şamlarının ucu ulduza dəyən
Apar Yeniseyli gecəyə məni;
Apar ki, apar ki, qurd deyiləm mən...
Məni öz həmtayım öldürəsidi.
* * *
Ölüm – alın yazım...
axı nə lazım
qədərlə bu qədər oyun oynamaq?!
Gizli saxladığım bir sirrim də yox
İlham pərisinin gözündən iraq.
Nəfəsim tıncıxır...
xoşdu, di gəl ki,
gözüm baxa-baxa boğulmaq mənə;
Ölmək – bir dumanlı-sirli gözəllik,
bir gözəl sirr imiş ölmək – sən demə.
Cınqırım da çıxmır...
bu lal mürgüdən
bu rahat nənnidə ayılmaq çətin –
Duyuram qarşıda üzümə gülən
sonsuz ləzzətini əbədiyyətin!
* * *
O qüssəli, o əzabkeş simanı
seçəmmədim dumanda.
Heç bilmədim necə azdı gümanım,
dedim: “Allah amandı!”
İlahinin ulu adı sinəmdən
uçub getdi bir nataraz quş kimi.
Qatı duman sipər çəkib önümdə,
arxada bir boş qəfəsdi daş kimi.
* * *
İlahi, bu gecədən çıxart məni birtəhər:
Öz quluna rəhm elə – qoyma ölə, İlahi!
Peterburqda yaşamaq – ölümdən də betərdi!
Çevirəni Mahir N. Qarayev
