Knut Hamsun Nobel Nitqi

Bu sayaq misilsiz səxavətin qarşısında nə demək olar? Ayaqlarım yerə toxunmur, sanki uçuram, başım hərlənir. Bu gün nəciblik və gözəllik yağışına bürünsəm də, mən həmişəki mənəm. Lakin ölkəmə verilmiş mükafat, bir dəqiqə əvvəl bu zalda səslənən dövlət himninin sədaları ayaqlarımı yerdən üzüb.
Bəlkə də ayaqlarımın yerdən üzülməyi birinci dəfə deyil. Xoşbəxt gənclik illərimdə də belə anlarım olub. Axı bu xoşbəxtlik heç bir gəncdən yan keçmir. Yox, bu hissi yalnız anadan qoca doğulmuş, ağlın başdan çıxmağının nə demək olduğunu bilməyən mühafizəkar gənclər dada bilməyib.

Tanrı şahiddir ki, belə fürsətlər sonralar da ələ düşür. Nə olsun? Nəticədə biz olduğumuz kimi qalırıq və şübhəsiz ki, bundan hər birimiz faydalanırıq.  

Xüsusən məndən sonra elm xadiminin çıxış edəcəyini nəzərə alsaq, bu sayaq seçilmiş insan kütləsi qarşısında bu cür ibtidai müdriklik nümayiş etdirməyi özümə rəva bilməməliyəm. Bir azdan keçib yerimdə əyləşəcəyəm, lakin bu gün mənim üçün böyük gündür. Mən, sizin xeyirxahlığınızla minlərlə insanın arasından seçilib dəfnə yarpaqları ilə taclandırılmışam. Məni layiq gördükləri bu şərəfə görə İsveç Akademiyasına və bütün İsveçə ölkəm adından təşəkkür edir, bu böyük ehtiramın ağırlığı altında baş əyir, həmçinin Akademiya çiyinlərimi bu yükü qaldıracaq qədər güclü hesab etdiyinə görə, qürur duyuram.

Bu gecə çıxış edən mahir natiqlərdən biri dedi ki, mənim öz yazı tərzim var. Məncə, bundan artığına iddia etməyə haqqım yoxdur.

Mən İsveç poeziyasından, xüsusilə də müasir lirikadan çox şey öyrənmişəm. Ədəbiyyat və onun böyük simaları haqqında daha məlumatlı olsaydım, saysız-hesabsız ad sadalaya, böyük səxavət göstərərək, yaradıcılığımda tapdığınız fərqləndirici meyara görə kimlərə borclu olduğumu etiraf edə bilərdim. Lakin bu etiraf mənim kimi bir adamın dilindən səslənərsə, bu etiraf heç bir bas notu olmayan boş səs effektindən, görkəmli şəxslərlə bağlılığını tapmış insanın lovğalığından başqa, ayrı bir təəssürat oyada bilməz. Bunun üçün kifayət qədər gənc deyiləm. Gücüm çatmaz.

Yox, indi bu parıltılı işıqların arasında, bu cür seçilmiş insanlar qarşısında ürəyimdən, hər birinizi hədiyyə, gül, poeziya yağışına tutmaq, sizə yenidən gəncliyinizi bəxş etmək keçir. Bu böyük hadisə münasibətilə mənə verilən son fürsət zamanı ürəyimdən keçən bu olsa da, cürət eləmirəm, çünki gülünc təəssürat oyatmaqdan başqa heç nə əldə edə bilməyəcəyimdən qorxuram. Bu gün mən sonsuz şərəfə və ehtirama layiq görülmüşəm. Çatışmayan isə yalnız – ən vacib hədiyyə, əhəmiyyət kəsb edən yeganə mükafat, gəncliyin geri qayıtmasıdır. Heç birimiz, gəncliyimizi xatırlamayacaq qədər qocalmırıq. Yaxşı olardı ki, biz qocalar geriyə ləyaqət və minnətdarlıqla addım atmağı bacaraq.

Nə etməli olduğumu, nəyin doğru olduğunu bilməsəm də, qədəhimi İsveç və bütün dünya gənclərinin, bütün yeniliklərin şərəfinə qaldırıram.